Tanıklıktan
çekinme hakkı ve istisnaları Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda
düzenlenmiştir. Buna göre kişisel nedenlerle şu kişiler
tanıklıktan çekinebilir :
a) İki
taraftan birinin nişanlısı.
b) Evlilik
bağı ortadan kalkmış olsa dahi iki taraftan birinin eşi.
c) Kendisi
veya eşinin altsoy veya üstsoyu.
ç)
Taraflardan biri ile arasında evlatlık bağı bulunanlar.
d) Üçüncü
derece de dâhil olmak üzere kan veya kendisini oluşturan evlilik
bağı ortadan kalkmış olsa dahi kayın hısımları.
e) Koruyucu
aile ve onların çocukları ile koruma altına alınan çocuk.
Annenizin rahatsızlığını belirterek ve buna ilişkin sağlık belgelerini mahkemeye sunarak, annenizin hakim tarafından bulunduğu yerde dinlenmesini talep edebilirsiniz.
On beş yaşından küçükler ve yeminin niteliğini ve önemini kavrayamayacak derecede ayırt etme gücüne sahip olmayanlar yeminsiz dinlenir.
Hâkim
tanığa, "Tanık sıfatıyla sorulacak sorulara vereceğiniz
cevapların gerçeğe aykırı olmayacağına ve bilginizden hiçbir
şey saklamayacağınıza namusunuz, şerefiniz ve kutsal saydığınız
bütün inanç ve değerler üzerine yemin ediyor musunuz?" diye
sorar.
Tanık da
cevaben, "Sorulacak sorulara, hiçbir şey saklamadan doğru cevap
vereceğime namusum, şerefim ve kutsal saydığım bütün inanç ve
değerlerim üzerine yemin ediyorum." demekle yemin eda edilmiş
sayılır. Yalnızca "Yemin ediyorum" demek de çoğu mahkemece
yeterli sayılmaktadır.
Yemin
sırasında hakim de dahil olmak üzere tüm hazır bulunanlar ayağa
kalkar.
Mahkemeye
tanık adreslerinin taraflarca bildirilmesi gerekir. Bu konuda adres
araştırması istenemez. Tanık listesinde adres gösterilmemiş
veya gösterilen adreste tanık bulunamamışsa, tarafa adres
göstermesi için, işin niteliğine uygun kesin süre verilir. Bu
süre içinde adres gösterilmez veya gösterilen yeni adres de doğru
değilse, bu tanığın dinlenilmesinden vazgeçilmiş sayılır.
Hukukumuzda kural olarak tanıklık zorunludur. Yasaya göre, haklı bir nedeni olmaksızın tanıklıktan kaçınan kişi hakkında para cezası uygulanabilir ve zorla getirilmesine karar verilebilir. Dolayısıyla mahkemeye tanık olarak gösterdiğiniz kişi tanıklık yapmak zorundadır. Ancak onun mahkemede ‘ben olayı görmedim, bir şey bilmiyorum’ şeklinde ifade vermesi ihtimaline de hazırlıklı olmalısınız.
Tanığın bizzat hakim tarafından dinlenmesi gerekmektedir, tanıklık yazılı şekilde yapılamaz.
Boşanma davanızın görüldüğü mahkemeye tanığınızın ismini ve adresini bildirip tanığın talimat yoluyla diğer şehirdeki mahkemece dinlenmesini isteyebilirsiniz.
Boşanma davanızda çocuklarınızın tanık olarak gösterilmesinde hukuki bir engel yoktur. Ancak ana baba arasındaki bir davada çocuğun tanık gösterilmesi çocuğu olumsuz yönde etkileyebileceğinden kesin olarak gerekmedikçe onun tanıklığına başvurulmaması daha uygun olacaktır.
Tanıklık için reşit olma şartı bulunmamaktadır, dolayısıyla tanık olarak gösterebilirsiniz.